WYDARZENIA

Działalność Żołnierzy Wyklętych na Podlasiu (1944-1963) była szczególnie intensywna i zacięta, stanowiąc istotny element walki z komunistycznym reżimem. W regionie tym działało wiele oddziałów partyzanckich, które kontynuowały opór przeciwko nowej władzy po zakończeniu II wojny światowej. Jednym z najbardziej znanych dowódców był major Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”, którego 5. Wileńska Brygada Armii Krajowej prowadziła liczne akcje przeciwko siłom UB i NKWD.

Innym wybitnym dowódcą był kapitan Romuald Rajs „Bury”, dowódca 3. Brygady Wileńskiej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Jego oddział przeprowadzał akcje zbrojne, sabotażowe i likwidacyjne, skierowane przeciwko komunistycznym funkcjonariuszom i ich współpracownikom. Działania „Burego” były jednak kontrowersyjne, m.in. z powodu pacyfikacji wsi białoruskich.

W Podlasiu działały także oddziały pod dowództwem takich dowódców jak Hieronim Dekutowski „Zapora” i Stanisław Grabowski „Wiarus”. Walki obejmowały zasadzki, ataki na posterunki MO oraz uwalnianie więźniów politycznych.

Mimo przewagi liczebnej i technicznej sił komunistycznych, Żołnierze Wyklęci na Podlasiu kontynuowali opór aż do początku lat 60. XX wieku. Ostatni partyzant, Stanisław Marchewka „Ryba”, został zabity przez UB w 1957 roku. Działalność Wyklętych na Podlasiu jest dziś upamiętniana jako symbol niezłomności i walki o wolność Polski.